Laat je niet corrumperen door “intellectueel eigendom”

door Richard Stallman

June 09, 2006

De meeste vrije software licenties zijn gebaseerd op het auteursrecht en dat heeft een goede reden: het auteursrecht is internationaal veel beter verspreid dan het alternatief, het contractrecht.

Er is nóg een reden om geen contractrecht te gebruiken: het vereist dat een distributeur een overeenkomst aangaat met iedere gebruiker voordat die een kopie kan krijgen. Een CD uitreiken aan iemand zonder dat die eerst zijn handtekening zet zou verboden zijn. Wat een gedoe!

Het klopt dat in landen als China, waar het auteursrecht meestal niet wordt eerbiedigt, we ook problemen kunnen krijgen met het handhaven van vrije software licenties, zoals Heather Meeker al opmerkte in haar recente LinuxInsider artikel, “Only in America? Copyright Law Key to Global Free Software Model” (Alleen in Amerika? Auteursrecht Sleutel tot Globaal Model voor Vrije Software).

Dit is echter nog geen reden om druk uit te oefenen op China om hun auteursrecht beter te handhaven. Hoewel we het zouden gebruiken om mensen hun vrijheid te garanderen, moeten we ook onderkennen dat veelal de Microsoft's , Disney's en Sony's van deze wereld hier het gevaar vormen om ons die vrijheid te ontnemen.

Ironisch genoeg zouden we waarschijnlijk meer succes hebben met de handhaving in China dan bij Microsoft, Disney of Sony—omdat wat wij willen makkelijker is.

Disney wil iedere vorm van semi-legale organisaties uitbannen die exacte kopieën verkopen. Met vrije software, ongeacht het type licentie, is dit soort kopiëren legaal. Wat we willen voorkomen, wanneer de software onder de GNU GPL valt, is het uitbrengen van private software, gebaseerd op onze vrije producten. Dat soort misbruik is het ergst wanneer dit door grote bedrijven wordt gedaan—en dit zijn eenvoudiger prooien voor de handhaving. Dus handhaving van de GPL in China is geen verloren zaak maar het zal niet makkelijk worden.

Geen Chinese Wasserij

Desalniettemin slaat haar bewering dat dit tot een globaal probleem kan leiden nergens op. Je kunt software met Amerikaans auteursrecht niet “witwassen” door het door China te voeren, zoals ook zij zou moeten weten.

Wanneer iemand de GNU GPL schendt door niet-vrije versies van GCC te verspreiden in de VS dan maakt het niet uit of de versie vanuit China kwam of daar veranderd was. Het Amerikaans auteursrecht is onverkort van toepassing en zal worden gehandhaafd.

Deze fout lijkt het centrale punt in Meeker's artikel maar is dat niet. Het echte centrale punt is hier het gebruikte perspectief, wat duidelijk wordt met haar gebruik van de term “intellectueel eigendom”. Zij gebruikt deze term uitdrukkelijk, alsof het aan iets coherents refereert—een afgebakend begrip waarover je kunt discussiëren. Wanneer je dat redelijk lijkt dan heb je de verborgen aanname hierin geaccepteerd.

Laks Taalgebruik

Meeker gebruikt de termen “intellectueel eigendom” en “auteursrecht” dwars door elkaar. Alsof het om één en hetzelfde ding gaat. Soms ook haalt ze “intellectueel eigendom” en patenten door elkaar alsof dat hetzelfde is. Meeker heeft beide wetten bestudeerd en weet dus hoe verschillend ze zijn; het enige wat ze gemeen hebben is de globale opzet.

Ander wetten met betrekking tot “intellectueel eigendom” hebben zelfs dat niet gemeen. De suggestie dat je dit over één kam kunt scheren is gewoon misleidend.

De term “intellectueel eigendom” geeft een valse voorstelling over waarvoor die verschillende wetten zijn. Meeker heeft het over een “moraal” aangaande “intellectueel eigendom” die in de VS zou bestaan omdat het begrip “intellectueel eigendom verwerkt zou zijn in de Amerikaanse grondwet”. De grootste fout die je maar kunt maken.

Wat staat er écht in de Amerikaanse grondwet? Die heeft het niet over “intellectueel eigendom” en het zegt niets over de meeste wetten die men onder deze term laat vallen. Slechts twee worden er genoemd—het auteursrecht en het patentrecht.

Wat zegt de grondwet hierover? Wat is zijn moraal? Het is zeker niet de “moraal van het intellectueel eigendom” wat Meeker voor zich ziet.

Probleem in de Uitvoering

Wat de grondwet zegt is dat auteursrecht en patentrecht optioneel zijn. Het hoeft niet te bestaan. Het zegt dat wanneer ze toch bestaan, dit moet zijn voor het openbaar belang—om vooruitgang te stimuleren door kunstmatige prikkelingen.

Het zijn geen rechten waar de houders recht op hebben; het zijn kunstmatige voorrechten die we misschien wel of niet verlenen om mensen aan te moedigen te doen wat wij wellicht nuttig vinden.

Dit is een wijs beleid. Helaas luistert het congres—die de grondwet uitvoert namens ons—alleen naar Hollywood en Microsoft in plaats van naar ons.

Waneer je de grondwet van de VS wel kunt waarderen, laat je dan niet moreel corrumperen door het begrip “intellectueel eigendom”. Laat het denken in dergelijke begrippen niet toe.

Praktisch gesproken hebben het auteursrecht, patentrecht en handelsmerkenrecht maar één ding gemeen: ieder is alleen toegestaan wanneer het openbare belang wordt gediend. Jou belang in je vrijheid is een deel van het openbare belang dat gediend moet worden.