YouTube'de Neler Yanlış

YouTube'un normal kullanımı özgür olmayan yazılım çalıştırmayı içerir.

YouTube video oynatıcısı özgür olmayan bir JavaScript programıdır. Bazı videolar ayrıca, özel mülk tarayıcılara ve Firefox'a dahil edilmiş ancak IceCat dahil olmak üzere, GNU tarayıcılarına dahil edilmemiş olan özgür olmayan Adobe DRM yazılımını da gerektirir.

Ancak, herhangi bir özgür olmayan yazılım çalıştırmadan YouTube videolarını izlemenin yolları vardır:

• Invidious aracı siteleri. Bazıları Tor üzerinden ziyaretlere izin veriyor veya hatta bir onion URL'si bile var. 2025 itibarıyla, Invidious belgelerinde listelenen örnekler, bir JavaScript CAPTCHA programıyla YZ tarayıcılarını uzak tutmaya çalışıyor. Bu program ücretsizdir, ancak gelecekte özgür olmayan bir program kullanmaları durumunda önlem olarak LibreJS eklentisini etkinleştirmenizi öneririz.

• Özgür ViewTube eklentisi, çeşitli tarayıcılarda YouTube'daki videolara doğrudan erişime izin verir. GNU IceCat'e önceden yüklenmiştir ve Firefox'a da yükleyebilirsiniz. Ancak Tor üzerinden gelirseniz youtube.com'un bu erişim yolunu engellemesi muhtemeldir.

YouTube, insanların kopyaları indirmesini engellemeye çalışıyor.

Özgür olmayan JavaScript kodu, videonun yeniden dağıtımına izin veren bir lisans altında olması durumunda bile tarayıcıların bir kopyayı kaydetmesine izin vermez. Bu, “telif hakkını uygulamaya” bile kalkışamayan bir DRM biçimidir.

Özgür olmayan mobil uygulama içinse, ücret ödeyen Premium kullanıcıların videoları 30 güne kadar saklamasına nezaketle izin veriyor ve ardından bu kopyaları siliyor. Bunlar DRM ile saklanır, yani yalnızca uygulama içinde oynatılabilir ve harici bir yazılımdan oynatılamaz veya harici bir cihaza aktarılamaz.

Ancak bazı özgür programlar bu engeli aşabiliyor:

• yt-dlp, GitHub'da barındırılmasına rağmen JavaScript çalıştırmadan bir tarayıcıyla indirilebilir. Ayrıca komut satırından da indirilebilir. Örneğin:

  $ curl -L https://github.com/yt-dlp/yt-dlp/releases/download/2025.05.22/yt-dlp_linux -o yt-dlp

• ViewTube eklentisi.

Gelecekte özgür erişim yöntemleri çalışmayabilir.

Yukarıdaki erişim yöntemleri sonucunda, YouTube'da video yayınlamak şu anda onları özgür dünyanın dışında tutmuyor. Bu iyi ve umarız devam eder, ancak çalışmaya devam edeceklerine güvenemeyiz. ViewTube eklentisi 2019'da YouTube'daki bazı değişiklikler nedeniyle bir kez bozuldu. O zaman, birkaç hafta sonra düzeltilmiş bir eklenti yayınlandı. Bir dahaki sefere, kim bilir? Bu nedenle, YouTube'da yayınlamak, Google özgür erişimi desteklemeyi taahhüt edene kadar kırılgan bir çözümdür.

Yine de YouTube'da bir video yayınlarsanız, lütfen ona atıfta bulunmak için youtube.com ana bilgisayar adını (veya takma adlarını) kullanmayın. Bunun yerine, Tor üzerinden ziyaretleri kabul eden Invidious aracı sitelerinden birine atıfta bulunun (lütfen önce deneyin!). Bu, hataya karşı güvenlidir: herhangi bir şey bozulursa, bağlantınız başarısız olur ve insanları özgür olmayan yazılımları çalıştırmaya yönlendirmez.

Videoyu görüntülemek amacıyla özgür olmayan bir yazılım gerektirmeden yayımlamak için videoyu sıradan bir web sitesine Ogg Theora veya WebM dosyası olarak yerleştirebilirsiniz. Çok fazla indirme trafiği olacağından kaygılanıyorsanız bir torrent paylaşabilirsiniz ve insanların bu şekilde indirmesini önerebilirsiniz.

Özgür yazılım kullanarak web'de video yayınlamanın bir diğer yolu GNU MediaGoblin'dir. İdeal olarak kendi sunucunuzu kuracaksınız veya aileniz ve arkadaşlarınız için bir tane çalıştıracaksınız, ancak genel sunuculara da gönderebilirsiniz. Bazı kuruluşlar tarafından belirli amaçlar için işletilen kamuya açık sunucularda da yayınlayabilirsiniz. Örneğin, FSF'nin MediaGoblin örneği, yıllık LibrePlanet konferansı ve diğer etkinliklerden medya içeriklerini barındırmaktadır.

Lütfen, yapabiliyorsanız, GNU MediaGoblin'e katkıda bulunun.

YouTube ile ilgili olarak, (eğer varsa) YouTube sunucularındaki özgür olmayan yazılım ahlaki bir boykot nedeni değildir. Olası YouTube kullanıcıları olarak sunucuların herhangi bir özgür olmayan yazılım çalıştırıp çalıştırmadıklarını söyleyemeyiz, dolayısıyla bunun bizim üzerimizde hiçbir etkisi yoktur, bu nedenle bize karşı yaptığı bir kötülük yoktur.

YouTube sunucularında çalışan herhangi bir özgür olmayan program varsa, Google'nin kendi gerçekleştirdiği bilişimin bu yönü üzerindeki Google denetimini reddederek Google'ye kötü davranırlar. Google'nin eğer varsa bu özgür olmayan programları kullanmayı bırakarak özgürlüğünü geri kazanmasını umuyoruz. Ancak bu programlar YouTube kullanıcılarına kötü davranmaz, bu yüzden onlar bu hizmeti kullanmayı reddetmek için bir neden değildir.

YouTube sunucularında çalışan tüm yazılımların özgür olması da mümkündür, ya yayımlanmış özgür yazılım ya da özel, yayımlanmamış özgür yazılım.